Voordat bedrijven echt de transitie kunnen maken van producten naar diensten moeten producten opnieuw ontworpen worden. Dat herontwerp is niet zozeer functioneel, maar meer vanuit het perspectief van onderhoud en reparatie. Ik leg graag uit wat ik bedoel.
Gevangen in het business model
Voor bedrijven zijn reparaties (behalve binnen garantie) niet interessant. Liever een nieuw product verkopen dan een bestaand product repareren. Het business model is gebaseerd op de verkoop van nieuwe producten, niet op het repareren van oude.
Ook het maken van een product wat lang meegaat (met of zonder reparatie) is bedrijfseconomisch niet interessant. Want dan duurt het langer totdat iemand een nieuw product koopt.
Nieuw is beter
Uiteindelijk wil een bedrijf vaak maar een ding: dat je een nieuw telefoon, televisie of auto koopt. Een gloeilamp die 100 jaar meegaat (zoals de Centennial lamp) is voor een consument geweldig, maar voor een bedrijf niet interessant.
Veel producten die je koopt zijn expliciet niet bedoeld om zelf aan te gaan sleutelen. Sterker nog, het ‘mag’ het niet eens. Neem bijvoorbeeld de PlayStation 4 van Sony, als je het apparaat open schroeft vervalt de garantie. Daarnaast hebt je ook een speciale Torx security schroevendraaier nodig. Overigens zijn die online gewoon te koop dus het is meer een stuk ongemak, maar het is duidelijk dat het niet de bedoeling is.
Evil bedrijven?
Is het dan zo dat producten met opzet slechter worden geproduceerd zodat ze eerder stukgaan? Er bestaat zoiets als planned obsolesance (vertaald als geplande veroudering) wat tot doel heeft om de gebruiksperiode te verkorten en sneller een nieuw product te kopen. Is er dan een sinister plan van de industrie om dit uit te voeren? Nee, dat denk ik niet (en de BBC ook niet) maar een drijfveer om het langer te gebruiken is er ook niet.
Of zoals architect Thomas Rau in een uitzending van Tegenlicht het zegt ‘Nieuw betekent altijd: nog net niet stuk’. Thomas is mijn held op het gebied van duurzaamheid en de transitie van product naar dienst. Kijk de korte uitzending van Tegenlicht maar eens, het is zeer de moeite waard.
Het ontwerp van een auto
De automobielindustrie is een totaal ecosysteem. Merken hebben merkdealers die hun brood verdienen aan de verkoop en, veel belangrijker, het onderhoud van auto’s. Wie zelf wel eens een lampje heeft proberen te vervangen weet dat dit best nog wel een klusje kan zijn. Boutje hier losdraaien, stekker daar lostrekken enzovoort.
Dan maar naar de dealer om het daar te laten doen. Daarmee bedoel ik niet dat de auto’s zo gefabriceerd zijn zodat ze zeer moeilijk uit elkaar te halen zijn. Dat zou te ver gaan. Maar het is wel zo dat als autofabrikant de auto als dienst zou verkopen het opeens een stuk makkelijker zou gaan.
Want hoe sneller en makkelijker te onderhouden des te meer geld zij ermee kunnen verdienen in die situatie.
Populaire merken: Peugeot Private Lease | Toyota Private Lease | BMW Private Lease | Audi Private Lease
Van product naar dienst
Hoe deze transitie kan werken vertelde Thomas Rau in een interview met Frank van der Linden. Hij vertelde over zijn gesprek met Philips toen hij bij Philips de “functie” licht wilde kopen. Hij wilde geen fittingen, geen lampjes en geen armaturen hebben. Hij wilde licht kopen, niet de producten die licht geven. Of de lampen nou op elektriciteit draaien of op rode of witte wijn, het kan hem niets schelen. Als ze maar licht geven!
Dit was een cultuurshock voor een productgericht bedrijf als Philips, maar ze hebben het toch gedaan.
Daarmee kwam ook er verandering in het product. Want als iemand betaalt voor licht en jij als bedrijf verantwoordelijk bent voor het zo goedkoop mogelijk leveren daarvan (inclusief montage en (re-/de-) montage) dan blijkt het opeens veel goedkoper en makkelijker te kunnen. Met minder elektriciteit werd het licht opgewekt en zo ligt opeens de motivatie om het gemakkelijk onderhoudbaar te maken bij de fabrikant in plaats van de klant.
Mobility as a service
Dit is eigenlijk ook waar we met alle vormen van lease naar toe moeten. Modulariteit en eenvoudig te repareren en aan het einde van de looptijd eenvoudig te recyclen. Dat kan alleen maar wanneer de automobielfabrikant meewerkt, zoals Philips bij de lampen.
Vanuit de overheid het afdwingen is een idee (en soms ook hard nodig) maar liever zou de industrie zelf de uitdaging aan moeten gaan. Maak een nieuw type auto’s die geen product meer zijn, maar een dienst. Ik kan me niet voorstellen dat Laurens van den Acker (Senior Vice President Corporate Design bij Renault) hier nog geen gedachten over heeft (en misschien zelfs al wel concepten). Want die kant moet het wat mij betreft uitgaan, we kopen mobiliteit als dienst. In het Engels Mobility as a Service.
Dus … koop geen auto’s meer, koop mobiliteit.
Ook interessant:
– Auto leasen
– Private Lease occasion
– Private Lease aanbieding
– Zakelijk leasen
Dit gastartikel werd geschreven door Rob Blaauboer
Rob is ontzettend geïnteresseerd in innovatie. Hij omschrijft dit als ‘de introductie van iets nieuws’. Dat is een brede omschrijving en het maakt hem dan ook niet van uit of het een technische innovatie is, een innovatie op businessmodelgebied of een ontdekking op het gebied van wetenschap. Hij schrijft over datgene wat hem interesseert, van gadgets tot energietransitie en alles daartussen en daarbuiten. Artikelen van Rob zijn te vinden onder andere bij Frankwatching, Scientias, Yenlo en andere sites. Daarnaast is hij ook regelmatig te horen in de rubriek ‘Zakendoen’ van BNR.